Matki, żony i ... traktorzystki – czyli o Polkach w socrealizmie

  • data: 8 marca – 15 maja 2011
  • kurator:
  • inne:

Wystawa pomyślana jest jako praktyczna lekcja historii i sztuki. Pokazywane prace (ponad 120 obiektów z muzeów w całej Polsce) są świadectwem czasu i budzą refleksje na temat wykorzystania sztuki do celów propagandowych.

  • Drukuj
  • E-mail

Celem wystawy jest dyskusja z utrwalonym stereotypem kobiet na traktorach i zakwestionowanie prawdziwości głoszonych przez stalinizm haseł emancypacji kobiet. Ukażemy obraz kobiety, którą władza zmusiła do nadludzkiego wysiłku i wykonywania męskich zajęć, wmawiając jej równouprawnienie i awans społeczny.

Między innymi do kobiet władza kierowała najgłośniejsze hasła propagandowe PRL-u takie jak: walka o pokój, współzawodnictwo pracy, walka o plan sześcioletni, walka z analfabetyzmem czy elektryfikacja wsi. Zwiedzając wystawę spotykamy więc nie tylko różne oblicza kobiety, ale i poznajemy realia epoki, w której żyła i funkcjonowała. Poznamy świat damskiej mody, kanony ówczesnej urody, kobiecą rzeczywistość (np.: cierpliwie stojące w kolejce przed sklepem, zapracowane przy maszynach czy zrelaksowane u manikiurzystki), jak również kobiety podczas zwykłych, rutynowych prac domowych.

Prezentacja sztuk plastycznych wzbogacona została animacją – grą dla młodzieży oraz pokazem filmów dokumentalnych z lat 50. XX w.

Ciekawostką są „proletariuszki na cokołach" – wielkoformatowe wydruki rzeźb plenerowych, bądź detali architektonicznych, przedstawiających kobietę w różnych rolach społecznych i zawodowych. Niektóre z tych obiektów już nie istnieją.

Zwiedzając wystawę będzie można obejrzeć – co dla wielu może być wielkim zaskoczeniem – prace artystów o bardzo wysokiej, trwałej randze w polskiej sztuce. „Romansu" z władzą i sztuką socrealistyczną nie uniknęli Wojciech Weiss, Antoni Kenar czy Tadeusz Gronowski. Na wystawie nie zabrakło oczywiście zdeklarowanych twórców sztuki socrealistycznej i jej propagatorów: Heleny i Juliusza Krajewskich, Włodzimierza Zakrzewskiego, a także prac Aleksandra Kobzdeja czy Wojciecha Fangora.

Władza także „na odcinku sztuki ludowej" nakładała na artystów obowiązek popularyzacji nowych idei na wsi. Tematem licznych wycinanek, rzeźb czy malowideł stały się więc praca dla dobra ojczyzny i walka o pokój.

Obiekty na wystawie zostały uporządkowane według tematów i problemów które najczęściej się pojawiają: galeria przodownic, kobiet na traktorach i murarek, kobiet w środowisku rodzinnym i domowym, kobiet pracujących na roli, walczących o pokój, a także przedstawicielek organizacji kobiecych, sportsmenek, artystek.

W sztuce socrealistycznej wielokrotnie kobieta była pomijana lub stanowiła tylko dodatek do postaci męskiej, często także przypominała wyglądem mężczyznę. Prezentowana wystawa wydobywa kobiety z tła, z drugiego planu. Pokazuje, jakie stały przed nią możliwości rozwoju i w jaki sposób te możliwości były ograniczane.

O socrealizmie

Ze sztuką realizmu socjalistycznego polska publiczność po raz pierwszy zapoznała się szerzej z okazji Wystawy Sztuki Sowieckiej otwartej 4 marca 1933 roku w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie. Nie wzbudziła ona jednak wielkiego zainteresowania i mało kto przeczuwał jej późniejszą ekspansję. Tuż po zakończeniu II wojny światowej nikt jeszcze artystom niczego nie narzucał. Po kilku latach względnej swobody artystycznej został wprowadzony do sztuki realizm socjalistyczny. Motywami przewodnimi dla ówczesnych twórców stały się: portrety przywódców, przodowników pracy (zawsze z atrybutem, z których najpopularniejszy był traktor – narzędzie postępu), fragmenty walk rewolucyjnych, budowa nowego systemu, przyjaźń robotniczo-chłopska itp.

archiwum wystaw 2011

Wystawa plenerowa. Stefan Norblin w Indiach

Wystawa plenerowa - Stefan Norblin w Indiach. ...

Norblin w Bombaju

W dniu 13 grudnia 2011 nastąpiło uroczyste otwarcie wystawy „Stefan Norblin (1892-1952). A maste ...

Firma: Witkiewicz i Syn

Stanisław Witkiewicz i Stanisław Ignacy Witkiewicz Muzeum Regionalne w Stalowej Woli przygotował ...

Unpolished 11 - Hongkong

Na wystawie „UNPOLISHED 11 – YOUNG DESIGN FROM POLAND/HONGKONG", która jest już jedenastą edy ...

Metafory i przestrzenie. Malarstwo Jacka i Rafała Malczewskich

„Nazywanie go „symbolistą" nie wyjaśnia wszystkiego; albowiem w jego sztuce uderza przede wszy ...

Stalowowolska wystawa Norblina w Indiach

Wystawa „Stefan Norblin (1892-1952). Artysta wszechstronny", którą pierwszy raz w powojennej Pol ...

Dziecinada – polski dizajn dla dzieci

Kolejna odsłona wystawy Dziecinada w ramach Łódź Design Festival 2011. Wystawa „Dziecinada" t ...

Unpolished 10 – Zagreb

Prezentacja wystawy UNPOLISHED w Centrum Designu Chorwackiej Izby Gospodarczej w Zagrzebiu. Projekt ...

Poczuj sztukę

Miejsce: Manggha. Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej ...

Unpolished 9 – Budapeszt

Polska gościem specjalnym Budapest Design Week 2011 ...

Just a Thing

Zwykłe czy niezwykłe? Polscy designerzy prezentują swoje nowe projekty na targach Maison&Obje ...

Stefan Norblin (1892-1952). Artysta wszechstronny

Po raz pierwszy w powojennej Polsce pokazana zostanie twórczość Stefana Norblina, potomka znakomi ...

Unpolished - edycja specjalna w Paryżu

Najnowsza prezentacja wystawy Unpolished, zrealizowana specjalnie dla pierwszej edycji Paris Design ...

Unpolished 8 – Kolonia, Hannover, Dusseldorf

Najlepsze prace polskich designerów młodego pokolenia zostaną zaprezentowane publiczności w Kolo ...

Zwykła rzecz +

Wystawa jest polską odsłoną objazdowego projektu, pokazanego wcześniej w ramach DMY (Internation ...

Unpolished 7 – Paryż

Po sukcesie jaki w kwietniu tego roku wystawa UNPOLISHED 6 odniosła podczas targów meblowych Salon ...

Zwykła rzecz, Berlin

W Muzeum rusza projekt ZWYKŁA RZECZ! Będzie to kolejna seria wystaw promująca polski design na ca ...

8. wystawa kolekcji Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej

Ósma wystawa prac z kolekcji Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej prezentuje twórcz ...

Pan Tadeusz – Białe obrazy

Na co dzień wiele się mówi o tym, co zdrowi czynią dla osób niepełnosprawnych. Tym razem ma mi ...

Historia Ogrodów Jakuba Woynarowskiego

Lewis Carroll zabrał nas do nierzeczywisteji malowniczej Krainy Czarów, Bruno Schulz w „Sklepach ...

Wystawa interaktywna Poczuj sztukę

Miejsce: Centrum Nauki Experymentarium w Łodzi     31 maja - 4 października 2011 ...

Tajemnice fizyki - wystawa interaktywna

Wystawa udostępniona przez łódzkie Centrum Nauki „Experymentarium" składa się z 22 eksponató ...

Portret rodzinny. Rodzina na starej fotografii.

Motto: Stare fotografie wypełniają nasz wewnętrzny obraz przeszłości
Susan Sontag, O fotog ...

Listy z przeszłości

15 marca 2011 r. do zbiorów Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli trafiły niezwykłe listy – marze ...

Unpolished 6

Już 12 kwietnia 2011 r. specjalna edycja wystawy UNPOLISHED 6 - YOUNG DESIGN w Mediolanie. ...

Matki, żony i ... traktorzystki – czyli o Polkach w socrealizmie

Wystawa pomyślana jest jako praktyczna lekcja historii i sztuki. Pokazywane prace (ponad 120 obiekt ...

Dziecinada - polski dizajn dla dzieci, Wenecja

La Biennale di Venezia jest jedna z imprez towarzyszących karnawałowi w Wenecji, skierowana przede ...

Poczuj sztukę - wystawa interaktywna

Edukacyjna wystawa interaktywna “Poczuj sztukę” to nowoczesna zabawa sensoryczna dla dzieci i m ...

Martwa natura z japońską laleczką

Wystawa mieści się w cyklu ekspozycji o tematyce recepcji japonizmu i jego wpływu na sztukę pols ...
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce prywatności.
Zaakceptuj